W piątek, 24 kwietnia 2015 roku obchodziliśmy setną rocznicę ludobójstwa Ormian. Wraz z panem Rudnickim udaliśmy się wieczorem, o godzinie 17, na Eucharystię , której przewodniczył metropolita wrocławski ksiądz arcybiskup Józef Kupny. Homilię wygłosił duszpasterz Ormian w Polsce ksiądz Tadeusz Isakowicz – Zaleski, który przybliżył nam historię Ormian. Miałyśmy później okazję poznać go. Psalm został wykonany w języku ormiańskim. Po Mszy świętej miał miejsce krótki koncert młodych, utalentowanych Ormian. Następnie ruszyliśmy w marszu milczenia w kierunku placu Dominikańskiego. Przebieg marszu nadzorowała policja. Organizatorzy rozdawali koszulki z napisem „Bezkarność w przeszłości to bezkarność przyszłości”, naklejki – niezapominajki oraz gazety tematyczne – „Awedis” (posłaniec niosący dobrą nowinę), czyli czasopisma ormiańskie. Uczestnicy marszu nieśli transparenty oraz flagi Armenii i Polski.
W pochodzie brało udział około 700 osób. Zakończył się on przy klasztorze Ojców Dominikanów, pod chaczkarem – największym w Polsce ormiańskim krzyżem kwitnącym, wykonanym w Armenii w 2005 roku, wykutym w różowym tufie wulkanicznym. Ten krzyż upamiętnia wielowiekową obecność Ormian w Polsce i ludobójstwo Ormian w Turcji oraz ludobójstwo Ormian i Polaków na Kresach Wschodnich w XX wieku. Delegacje władz samorządowych oraz organizacji pozarządowych, m.in. „Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej” złożyły kwiaty, a następnie wysłuchaliśmy hymnu Armenii i uroczyście odśpiewaliśmy hymn Polski. Kulturę i historię Ormian przybliżył nam występ artysty recytującego ormiańską poezję oraz film o rzezi Ormian dokonanej przez Turków w 1915 roku.
Większość Ormian polskich znalazła nową ojczyznę po II wojnie światowej na Dolnym Śląsku, dzieląc los Polaków ze Wschodu. Ich liczbę szacuje się na około 40-80 tysięcy, w tym ok. 8 tys. stanowią przedstawiciele tzw. starej emigracji - potomków Ormian przybywających do Rzeczypospolitej w okresie od XI do XVII wieku, a pozostali to emigranci, którzy przybyli do Polski po II wojnie światowej, a zwłaszcza po upadku Związku Radzieckiego (tzw. nowa emigracja). Najbardziej znanymi Polakami ormiańskiego pochodzenia są Juliusz Słowacki i Zbigniew Herbert.
Bardzo cieszymy się, że mogłyśmy wziąć udział w tych obchodach. Ważne jest, aby pamiętać o dramatycznej historii Ormian. Niech będzie przestrogą dla świata!
Julia Bednarek i Marta Nowicka 3a
Fotografie: Gazeta Wrocławska, Radio Rodzina, Gość Niedzielny,
TMKK, TOP (Towarzystwo Ormian Polskich)
.jpg)
